Vrije moties

Heel goedemiddag, lieve gemeente Eindhoven. Mag ik een boom? Dat waren in 2019 de woorden van Julian, een kind uit onze gemeente Eindhoven die graag weer een boom voor zijn huis zag staan groeien en bloeien. Mirjam van Dijk, die u stelde er nog vragen over en de beste jongen kreeg een voorkeursbehandeling. Er stond heel snel een nieuwe boom voor zijn huis en tegelijkertijd zitten er nog steeds enkele Eindhovenaren vanuit die periode ook te wachten op een boom in hun woonomgeving. En veel mensen weten de weg daarvoor naar onze partij te vinden. Het was voor mij opnieuw aanleiding om hierover technische vragen te stellen. We leerden toen dat er nog bomen uit 2019 op de bomenwachtlijst staan en dat er in totaal nog 1500 plantvakken leegstaan. Of ja, eigenlijk zijn ze niet echt leeg. Ze zijn gevuld met geel zand en er liggen tegels overheen. En dat is natuurlijk zonde van de tijd, de middelen en de ruimte die daardoor verkeerd wordt besteed. Als we ervoor zorgen dat we het systeem zo inrichten dat we bomen direct kunnen herplanten, dan besparen we er zelfs geld mee. En is het plantseizoen nog niet begonnen? Plantseizoen loopt eigenlijk in de wintermaanden voor bomen. Ja, waarom doen we ze dan eigenlijk dicht, die straten? Kies bijvoorbeeld voor tijdelijk groen in een mooie pot om de biodiversiteit te versterken of denk aan zo'n mooi gedicht van Iris Penning op een kunstwerk of denk aan iets anders nog veel creatiever. Ik ben een raadslid, ik ben niet zo creatief in dit soort opzichten. En dergelijke. Nou, hoe dan ook, deze motie stelt voor om richting de kadernota met een plan naar de raad te komen, zodat we de bomenwachtlijst kunnen wegwerken en om de ambitie aanzienlijk in te korten dat mensen en de dieren niet meer drie plantseizoenen hoeven te wachten op een boom, maar nog maximaal één plantseizoen. En VVD, dit is natuurlijk ook de oplossing voor de uitdagingen die de bever met zich mee kan brengen. Deze motie wordt mede ingediend door de Partij voor de Dieren, Volt, D66, SP, Van der A en Ouderen Appèl Hart voor Eindhoven. Dank voor de brede steun tot zover, voorzitter.

Dank u wel. Ik zie een vraag van de heer De Groot van het CDA.

Voorzitter, wij als CDA zijn natuurlijk altijd voorstander van het wegwerken van wachtlijsten, maar we hadden wat praktische vragen. Want het herplanten van bomen is natuurlijk niet altijd een-twee-drie zomaar geregeld, want sommige bomen zijn gerooid vanwege een ziekte en dan is het ook gebruikelijk dat je de grond een bepaalde tijd met rust laat, zodat die ziekte daar kan verdwijnen. Daarnaast hebben we ook wel een vraag over de capaciteit: hoe gaan we borgen dat al die bomen geplant gaan worden? Want enerzijds moeten er ook mensen zijn om ze te planten en anderzijds ook mensen om ze überhaupt te doen groeien. Ja, mijn collega heeft misschien wel de ervaring mee, maar helaas kan mijn collega niet heel Eindhoven herplanten. Als dat kon, dan hadden we het meteen aangeraden. Maar zou u op deze twee vragen antwoord kunnen geven? Hoe gaan we dit realiseren? Ja, dank u wel, voorzitter, dat kan ik zeker. Op de eerste vraag kan ik alleen maar zeggen: eens. Soms is het nodig om te wachten met het terugplaatsen van een boom en daarom staat er "behalve als er gegronde redenen zijn om hiervan af te wijken" in de motie. De tweede vraag over capaciteit is natuurlijk ook meer dan terecht. Gelukkig hebben wij heel veel onderaannemers die voor ons de bomen planten en ik denk dat iedere onderaannemer wel staat te springen om een extra boom te mogen planten en daaraan te kunnen verdienen. Toch, meneer Geerts? Weer graag gekocht, en misschien is het niet een vraag voor u, maar meer iets voor de wethouder. Heeft u een idee hoeveel bomen er niet herplant kunnen worden doordat er een verplichte wachttijd is? Daar kan ik in ieder geval geen antwoord op geven. Voorzitter, dan.

Voorzitter, wij als CDA zijn natuurlijk altijd voorstander van het wegwerken van wachtlijsten, maar we hadden wat praktische vragen. Want de bomen herplanten, dat is natuurlijk niet altijd een-twee-drie zomaar geregeld. Want sommige bomen zijn gerooid vanwege een ziekte en dan is het ook gebruikelijk dat je de grond een bepaalde tijd met rust laat, zodat die ziekte daar kan verdwijnen. Daarnaast hebben we ook wel een vraag over de capaciteit. Hoe gaan we borgen dat al die bomen geplant gaan worden? Want enerzijds moeten er ook mensen zijn om ze te planten en anderzijds ook mensen om ze überhaupt te doen groeien. Ja, mijn collega heeft misschien wel de ervaring mee, maar helaas kan mijn collega niet heel Eindhoven herplanten. Als dat wel kon, dan hadden we het meteen aangeraden. Maar zou u op deze twee vragen antwoord kunnen geven?

En misschien, misschien is het niet een vraag voor u, maar meer iets voor de wethouder. Heeft u een idee hoeveel bomen er niet herplant kunnen worden doordat er een verplichte wachttijd is? Daar kan ik in ieder geval geen antwoord op geven. Voorzitter, dan.

Daar kan ik in ieder geval geen antwoord op geven. Voorzitter, dan schuiven we die vraag door naar de wethouder. Zijn er anderen die op dit moment het woord willen? De heer Jansen, VVD, ja, ook een vraag aan de indieners van de motie.

Ja, ook een vraag aan de heer Habraken, want volgens mij gaan we geen extra bomen planten, maar al deze bomen staan ook gepland om geplant te worden. Hoe, want u schrijft zelf wel dat er waarschijnlijk extra kosten komen. Kunt u uitleggen waar die dan vandaan komen?

Waar ik op doel is, als je het nu in één keer wilt aanplanten, dan heb je even 1 miljoen extra nodig om eigenlijk al die bomen nu te kunnen herplanten. Anders zouden ze later inderdaad in de begroting gezet worden, dus het is inderdaad geld naar voren schuiven.

Zijn er nog andere vragen of opmerkingen, mevrouw Van Bergeijk?

Sorry, dat snap ik ook wel, maar nee, wat ik mij afvroeg is: die 1 miljoen, want als het om uitgestelde herplanting gaat, dan heb je daar toch voor gespaard, zou ik zeggen. Want hoezo kost het dan nu 1 miljoen extra? Ja, grapje maken, het.

Het kost geen geld. Ik vind het een heel leuk idee. Het is heel gezellig vanavond sowieso, het kost niet 1 miljoen extra. Het is alleen bomen naar voren halen om te herplanten en dus ook de middelen daarvoor naar voren halen.

Ja, dank u wel, voorzitter. Ja, Voets is mede-indiener van de motie, dus ik ga geen hele kritische vraag stellen. Maar ik hoop wel dat de heer Habraken de tijdelijke oplossingen niet zo mooi en creatief gaat maken dat ze duurder worden dan het neerzetten van nieuwe bomen, en misschien wel zo mooi dat mensen liever de tijdelijke oplossing houden dan de definitieve herplanting.

De heer Habraken: Dat is een terechte opmerking. Tegelijkertijd zijn er ook wijkbudgetten, bijvoorbeeld voor het herplantbeleid. Het Van Abbemuseum, ik zie daar al meteen mogelijkheden ontstaan die dan verplaatsbaar zijn, hè?

De heer Klooster: Ja, bedankt. Even om te kijken, dus het klopt dat in plaats van bijvoorbeeld 1 miljoen euro, je dat nu al uitgeeft. Maar dat wordt dan gedekt met de middelen die dan binnenkomen. Dus als je dat nu naar voren haalt, dan moet je dekking daarvoor nog vinden. Dus hoe zit dat dan precies?

Daarom staat er ook in het dictum punt 4 om eventuele middelen daarvoor te zoeken in de Kadernota 2025. Dus dan kunnen we ook die afweging maken of we dat als Raad willen.

Dit lijkt me een goed moment om te gaan luisteren naar de wethouder. Wethouder

Ja, dank voorzitter. Ik ga proberen om het debat naar wat hoofdlijnen te trekken voordat ik de discussie hoef te hebben over welk kunstwerk, welke boom ziek is en waar we wel of niet straten gaan afsluiten. Ik wil even aangeven over welke aantallen we het hebben. Wij hebben u inmiddels een collegebrief gestuurd die dateert vanuit 2022, volgens mij, of 2021 al. Toen hebben we teruggekeken op de plantseizoenen naar aanleiding van de stormschade in 2019. En toen ging het bijvoorbeeld in 2020 om circa 2400 bomen en in het plantseizoen 2021-2022 om 1600 bomen. Nog even los van de 11.000 bomen in bossen en plantsoenen, dus het zijn echt hele grote aantallen. Dit is niet dat we 10 bomen hebben waar we even een leuk participatieproject op los kunnen laten om te kijken: wil de buurt dit gedicht, dat gedicht of welke bloembak kiezen we uit? Dit zijn echt grote aantallen, dus hoe moeilijker we het maken, hoe groter de wachtlijst wordt. En volgens mij is de vraag vooral: zet het geld dat we hebben in op het vergroenen van onze stad. En ja, daar zou ook mijn pleidooi zijn. Ik kan de motie niet aanbevelen, of deels omarmen, dat is maar net hoe u het uitlegt. We kunnen namelijk kijken waar versnelling mogelijk is, maar dat kan slechts tot op een zekere hoogte. Het is namelijk ongeveer minimaal twee jaar nodig voor de herplant van een boom, inclusief bijvoorbeeld het verbeteren van de groeiplaats. Omdat veel bomen in onze stad slechte groeiplaatsen hebben, omdat we die bijvoorbeeld in de jaren '70 hebben geplaatst. En dan vraagt het heel veel werk en voorbereiding om die groeiplaats te verbeteren. En dat is echt meer dan dat we er even wat Pokon in gooien. Ik bedoel, daar kan ik dus niet algemeen toezeggen dat wij het zo snel gaan aanpassen dat alle bomen binnen een plantseizoen weer geplant zijn. De huidige afspraak met de raad is binnen 3 jaar, of laten we zeggen 3 plantseizoenen na uitval, van herplant. Maar door budgettaire krapte in het verleden, maar ook gezien de storm en de grote opgave die we hadden, is dat inderdaad soms overschreden en zijn die wachtlijsten opgelopen. Ongeveer 95% van destijds is weer aangeplant en die laatste 5% betreft ook wel de echt ingewikkeldere gevallen. Maar dan moet u nagaan, bijvoorbeeld wanneer we echt keuzes moeten maken over de toegankelijkheid van de stoep en de straat, of wanneer we ook moeten constateren dat bijvoorbeeld gezien een ontwikkeling die we op ons af zien komen in die straat, dat we nu eerder de keuze moeten maken om toch niet te herplanten. Twee zaken om de herplant te versnellen, en zo wil ik hem dan ook omarmen om tegemoet te komen aan de vrije motie. U heeft extra middelen beschikbaar gesteld in de begroting van 2024. Daarmee kan een extra inhaalslag gemaakt worden voor het plantseizoen 2024-2025 en dat betreft de herplant van bomen, waarbij de lijst verder dus ingekort wordt. En dat is met name op het gebied van capaciteit dat er ruimte is ontstaan, omdat het gewoon veel tijd vraagt om dat ook op een goede manier te doen. Een voorstel voor het structureel voorkomen van de wachtlijst, waardoor we willen voorkomen dat die toch wel langer wordt, zou ik mee willen nemen in het doelgerichte beheerplan. Daar zijn we eerder al bij de raad bij stilgestaan. We gaan komend jaar een nieuw beheerplan maken voor groen, zodat we dat meer op een strategisch niveau kunnen doen. Waar zetten we welk type beheer in? En dan zou ik ook graag dit mee willen nemen, hoe wij omgaan met de boom in onze stad, in relatie tot de herplant. En ik heb al eerder toegezegd dat dat beheerplan aanleiding kan zijn om met uw raad het gesprek aan te gaan, ook over de financiële consequenties op basis van ambities die we wel of niet in willen vullen. En tot slot wil ik nog even benoemen dat met name uit veiligheidsoverwegingen vaak voor bomen die in verharding staan, de straat tijdelijk dichtgestraat wordt, meestal met klinkers en afhankelijk van de locatie. Dat wil ik u toezeggen, dat bij voldoende ruimte wellicht ook gekeken kan worden of iets tijdelijk ingezaaid kan worden. We kunnen dat eens proberen op een aantal locaties. Maar dat is niet dat we dat overal gaan toepassen, maar om er zelf ook eens een lerende weg mee aan de slag te gaan. Maar gezien de aantallen die ik u noemde, gaan we dat echt niet overal kunnen doen. Dank u wel.

Dank u wel, ik geef het woord aan de heer Habraken.

Dank u wel, voorzitter. Ik hoor een inhaalslag met de budgetten van dit jaar. Ik hoor het voorkomen van de wachtlijsten in het aankomende beheerplan dat we daarin meenemen en dat we alternatieven voor het dichtstraten gaan onderzoeken met bijvoorbeeld het inzaaien. Dat is voor onze partij net voldoende. Is dat ook voor de andere mede-indieners? Ik zie een vraag van de heer Roothans, voorzitter, dank u wel voor uw assistentie. De heer Roothans, dieren.

Dank u wel voor uw assistentie. De heer Roothans motie

Dames en heren, bedankt voor het mooie teamwork. Ik wil nog even heel helder krijgen. Ik had even het gevoel alsof de herplanting eigenlijk al staand beleid was. Wat gaat er nu veranderen, wat is nou de cruciale verandering die de herplanting gaat brengen? Wethouder, dat?

Wethouder, we gaan met het geld van de begroting 2024 kijken hoe we daar een gedeelte kunnen inzetten voor een inhaalslag voor het plantseizoen 2024-2025. We gaan kijken wat dit betekent als we die wachtlijsten en de oproep om die termijn te verkorten binnen de capaciteit, mogelijkheden en wat wenselijk is. En hoe dat onderdeel kan worden van een strategisch beheerplan waarmee we aan de slag gaan. Als dat consequenties heeft, leg ik dat ook graag bij u voor, wat dat bijvoorbeeld financieel betekent of keuzes op andere aspecten waar we andere ambities willen hebben. En het laatste is dat we willen kijken hoe wij niet per se alles dichtstraten, om te zien wat daarin mogelijk is.

Ja, dank u wel, voorzitter. Als het gaat over de motie "Weg met de bomenwachtlijst VM1" en mocht dat extra middelen vragen, zien we dat dan bij de kadernota terug of bij de motie? Want bij de motie kunnen we niet afwegen. Nee, er moet een integrale afweging zijn.

Ja, er moet een integrale afweging zijn, want het kan zijn dat uw raad nog meerdere ambities heeft in andere portefeuilles. Maar dan gaan we daar volgens mij open en eerlijk het gesprek over aan wat dat voor alle aspecten betekent.

Ja, meneer Roothans, dank u wel. U zei hetzelfde als zojuist, dus de reden waarom ik het vroeg was omdat het zo logisch klonk dat ik eigenlijk dacht: waarom doen we dit dan nu niet al? Maar dat is misschien meer een retorische vraag. Ja, als het een goed idee is, dan zou het nu inderdaad zo moeten gebeuren. Dat was een retorische vraag. De wethouder, ja, maar ik wil wel even...

Ja, dank u wel. U zei hetzelfde als net, dus de reden waarom ik het vroeg was omdat het zo logisch klonk dat ik eigenlijk dacht: waarom doen we dat nu niet al? Maar dat is misschien meer een retorische vraag. Ja, als het een goed idee is, dan zou het nu inderdaad zo moeten gebeuren.

Ja, maar ik wil wel even aangeven dat sinds het moment, volgens mij was het de eerste week dat ik wethouder werd in 2019, hier 1000 bomen omgingen door een storm. En die storm is volgens mij, ja, ook zie ik geen causaal verband en. Volgens mij hebben we jaren geleden weer een storm gehad. Dat ziet u allemaal via de risicoparagraaf klimaatschade. Ja, dat betekent dat de opgave gewoon steeds groter wordt, waarbij ik denk dat het ook belangrijk is om te melden dat hier volgens mij een grote meerderheid, wellicht alle partijen, voorstander zijn van bomen in de straat. Maar wij krijgen vaak ook reacties terug dat mensen liever een boom niet zien terugkomen en dat betekent dat dat ook een participatievraag is die we natuurlijk ook op moeten pakken. Dus het is gewoon best wel een groot onderwerp en we gaan kijken hoe we daar nu versnelling op aan kunnen geven, omdat we hopelijk een gedeelte hebben ingelopen.

Indieners: Iedereen heeft ondertussen een duimpje opgestoken, voorzitter, dus we zijn blij met deze omarming en het komt niet in stemming.